این روز ها داشتن مسکن برای اقشار کم درآمد جامعه معضلی است که تقریبا از چند دهه گذشته دامنگیر دهک پایین جامعه شده این روز ها قیمت مسکن آنقدر بالا رفته که تقریبا 40 برابر حقوق سالانه کارمندان یا کارگران که دارای درآمد ثابتی هستند می باشد، از این رو تقریبا به یک آرزوی دست نیافتنی تبدیل شده است، آیا با این توصیف اقشار مذکور نباید به مسکن خود برسند؟ از سال 1371 که وزرات خانه تعاون جمهوری اسلامی تاسیس شد. فعالیت های خود را برای جلوگیری از این ای معضل به عنوان بخش تعاونی آغاز کرد. که در ادامه به تعریف تعاونی مسکن می پردازیم.
تعریف تعاون (تعاونی چیست)؟
در ابتدا به تعریف تعاونی می پردازیم و در ادامه با انواع شرکت تعاونی آشنا شده و سپس به جزئیات تعاونی مسکن می پردازیم. تعاون یا همکاری به معنای همیاری و همکاری افراد یا گروه‌ها با یکدیگر برای رسیدن به اهداف مشترک است. در چارچوب اقتصادی و اجتماعی، تعاون به عنوان یک روش سازماندهی کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی مطرح میشود که در آن اعضا به صورت مشترک در مالکیت، مدیریت و بهره‌برداری از منابع و منافع اقتصادی شرکت دارند.
شرکت تعاونی چیست؟
شرکت تعاونی به نوعی سازمان کسب‌وکار گفته میشود که بر اساس اصول تعاون و همکاری میان اعضای خود فعالیت می‌کند. این شرکت‌ها با هدف بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی اعضا و همچنین جامعه، ایجاد می‌شوند. اعضای شرکت تعاونی به صورت مشترک مالکیت، مدیریت و استفاده از منابع و منافع اقتصادی آن را بر عهده دارند. (مطالعه بیشتر)
انواع شرکتهای تعاونی
شرکت های تعاونی در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ثبت می شوند که از طریق این لینک می توانید نحوه ثبت تاسیس تعاونی اقدام فرمایید.
- تعاونی مصرف: این نوع تعاونی‌ها به منظور تهیه و توزیع کالاهای مصرفی به اعضای خود و گاه به عموم مردم تشکیل می‌شوند.
- تعاونی تولید: این تعاونی‌ها به منظور تولید کالاها و خدمات توسط اعضا تشکیل می‌شوند. اعضا معمولاً کارکنان و تولیدکنندگان هستند.
- تعاونی خدمات: این تعاونی‌ها خدمات مختلفی مانند آموزشی، درمانی، حمل و نقل، مشاوره و… به اعضا ارائه می‌دهند.
- تعاونی اعتباری: این تعاونی‌ها به اعضای خود خدمات مالی مانند وام و تسهیلات اعتباری ارائه می‌دهند.
- تعاونی کشاورزی : این تعاونی‌ها به منظور کمک به کشاورزان در زمینه تولید، توزیع و فروش محصولات کشاورزی تشکیل می‌شوند.
- تعاونی مسکن: این تعاونی‌ها به منظور تأمین مسکن برای اعضا تشکیل می‌شوند.
مطلب پیشنهادی: مشارکت مردمی: کلید توسعه پایدار و تقویت جوامع
تعریف تعاونی مسکن
این نوع تعاونی یک شخصیت حقوقی تشکیل شده از گروهی از افراد که عموماً دارای امکاناتی محدود هستند و به لحاظ شکل مسکن، نیازهای مشترکی دارا می باشند که آن را با داشتن سرپناه را در کنار همکاری مشترک خود محقق می‌دانند. در چنین شراکتی (تعاونی) عضویت مشارکت اعضاء داوطلبانه بوده و در زمینه تاسیس سرمایه مورد نیاز شرکت ،سرمایه اعضا تقریبا یکسان می‌باشد.
به عبارتی دیگر، تهیه زمین و ساختمان و خانه و آپارتمان های مسکونی و واگذاری آنها بصورت نقد یا اقساط به اعضای خود می باشد.
تاریخچه تعاونی مسکن
قدمت فرهنگ تعاون در ایران به هزاران سال قبل برمی گردد و با سبک زندگی ایرانیان آمیخته است. با این حال اولین قوانین تعاونی در سال های1303 و 1304 تصویب شد.در ابتدا دو نوع شرکت تعاونی تولید و مصرف پا به عرصه ظهور گذاشتند . در سال 1314 اولین تعاونی‌ها در جهت واگذاری زمین‌های کشاورزی و حمایت از آنها شکل گرفت در جامعه ایران شرکت تعاونی مسکن در سال 1331 از طریق کارکنان شرکت ملی نفت تاسیس و متعاقباً شرکتهای دیگر تعاونی ایجاد شدند.
مطلب پیشنهادی: راهنما جامع برای تحقیق از شرکت های تعاونی
در سال 1371 وزارت تعاون تاسیس شد. بررسی شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون از بدو تاسیس تا پایان آذرماه 1377 به تفکیک نوع گرایش یا رشته فعالیت اصلی آنها نشان می‌دهد که از مجموع 44710 شرکت تعاونی در کل کشور، 28.8 درصد در زمینه تامین نیاز مصرف‌کنندگان ( تعاونی‌های مصرف ) فعالیت می‌کنند و رتبه اول را به عهده دارند. پس از آن « تعاونی‌های مسکن » با 18.6 درصد در رتبه دوم، تعاونی‌های کشاورزی با 15.1 درصد در رتبه سوم و تعاونی‌های صنعتی با 11.8 درصد در مقام چهارم قرار دارند.
شکل گیری تعاونی مسکن
اول به این نکته اشاره کنیم که از نگاه قانون تعاونی به منظور تهیه زمین و ساختمان و خانه و آپارتمان های مسکونی و واگذاری آنها بصورت نقد یا اقساط به اعضای خود تشکیل می شود . در ادامه اختیارات دیگری از قبیل اجرا و نگهداری نیز به آن داده شده که ما بطور خلاصه بدان اشاره کردیم اما بطور کلی تعاونی مسکن می تواند توسط شخص یا اشخاصی به منظور ساخت یک ساختمان از ابتدا که شامل تهیه زمین ، اخذ مجوزات تا مراحل پایانی تشکیل میشود.
حال میتوان نتیجه گرفت که یک تعاونی میتواند توسط عده ای که هم صنف ، هم محله ، همکار تشکیل شودسپس از بین خود شخص یا اشخاصی را به عنوان مدیر عامل و هیات مدیره انتخاب کرده و مدیریت تعاونی برای مدیریت پروژه به آنها می سپارند.
اهداف تعاونی‌های مسکن
طبق فرمایشات مقام معظم رهبری با رویکرد کاهش نقش دولت در اقتصاد و افزایش نقش بخش غیردولتی، با اولویت بخش تعاون، در سه بند «الف»، «ب» و «ج» با محوریت حضور مردم در اقتصـاد، به رؤسای قوای سه‌گانه ابلاغ فرمودند. (مطلب کامل)
با هدف تامین مسکن برای اعضا و گروه‌های کم درآمد و توسعه بخش تعاونی و به منظور جلوگیری از سوء مدیریت و مبارزه با عوامل سوداگر و توزیع عادلانه امکانات و تقویت انگیزه خودیاری و همکاری متقابل و ایجاد امکانات و تسیهلات بیشتر در امور مربوطه به ساخت واحدهای مسکونی ارزان قیمت به منظور تحقق اصل 31 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای تمام یا قسمتی از امور مندرج ذیل تشکیل شده‌اند:
- تهیه زمین و احداث خانه و آپارتمان‌های مسکونی و واگذاری خانه‌ها و آپارتمانها، نقدا یا به اقساط به اعضا و همچنین ایجاد تاسیسات عمومی مورد استفاده مشترک آنان.
- تهیه زمین با کاربری مناسب از منابع مجاز به منظور احداث مسکن و فعالیت‌های ساختمانی در زمینه ساخت اماکن تجاری، اداری، آموزشی، مذهبی، درمانی، ورزشی، شهرک‌سازی اجرای پروژه‌های تاسیساتی و نظیر آنها مستقلا و یا با استفاده از خدمات موسسات تخصصی و پیمانکاری ذیربط با رعایت ضوابط قانونی و قراردادهای منعقده با منابع واگذارنده زمین، سرمایه‌گذاران، متقاضیان و اشخاص حقیقی و یا حقوقی طرف قرارداد شرکت.
- خرید واحدهای مسکونی آماده و یا نیمه تمام و تکمیل و فروش و یا اجاره دادن آنها به اعضاء.
- واگذاری واحدهای مسکونی ملکی شرکت به صورت اجاره به اعضاء.
- انجام خدمات نقشه‌کشی، معماری و مهندسی برای اعضاء و نظارت در ساختمان متعلق به آنها.
- انجام تعمیرات ساختمانهای ملکی اعضا و یا اقدامات مربوط به لوله‌کشی و کابل‌کشی و سیم‌کشی و ایجاد دستگاه‌های تهویه و حرارت مرکزی.
- نگهداری و اداره ساختمان‌ها و تاسیسات و خدمات عمومی مربوطه.
- انجام فعالیت‌ها و امور دیگری که در قوانین و مقررات بخش تعاونی پیش‌بینی شده است.
حقوق اعضای تعاونی مسکن (حقوق و تکالیف اعضاء)
مهمترین وظایف و مسئولیت های عضویت در این تعاون ها به شرح زیر می باشد:
- تأمین سرمایه تعاونی از طریق پرداخت ارزش سهام خریداری شده
- رعایت قوانین، مقررات و اساسنامه تعاونی
- شرکت در مجامع عمومی عادی و فوق العاده و مشارکت فعال در تصمیم گیری و انتخاب مدیران و بازرسان تعاونی
- نظارت در کلیه امور تعاونی
- عمل به تعهداتی که به موجب قوانین و مقررات و قراردادهای فی مابین با تعاونی به عهده عضو گذاشته شده است.
- عدم ارتکاب اعمالی که موجب زیان مادی به تعاونی شود ، و اعمالی که به حیثیت و اعتبار تعاونی لطمه وارد کند.
- مسئولیتهای مالی به میزان سهام آنان مگر اینکه در قرارداد ترتیب دیگری شرط شده باشد.
- عدم رقابت ناسالم با تعاونی.
نتیجه گیری
همانطور که در این مقاله ذکر شد، در ایران تعاونی های مسکن با هدف تامین مسکن برای اعضا و گروه‌های کم درآمد و توسعه بخش تعاونی و به منظور جلوگیری از سوء مدیریت، مبارزه با عوامل سوداگر، توزیع عادلانه امکانات و تسیهلات بیشتر در ساخت واحدهای مسکونی ارزان قیمت به منظور تحقق اصل 31 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای تمام یا قسمتی از امور تشکیل شد.
هر کدام از موارد بالا در انتخاب تعاونی مسکن خوب که دارای پروژهای مناسب سرمایه گذاری می باشند تنها به نتیجه‌گیری شما از نوع سرمایه گذاری با توجه به سرمایه خود و ریسک پذیری شما دارد. پیشنهاد ما به شما این است که حتما تعاونی را انتخاب کنید که تعهدات مشخص را در قرارداد خود ذکر کند، زمین سند در حال ساخت را دراختیار شما قراردهد و مهمترین آنها تعهد به تحویل سند می‌باشد که این یعنی سازنده بطوری عملیات ساخت را انجام دهد که مشکلی از بابت اخذ مجوزات مربوطه برای دریافت سند نباشد.
